| Bài 1 ( Lý sự )
Cảm Lí Bạch,(1) Xuân Hương(2) tiếng để đời Thơ đường xướng - họa kén người chơi Vững niêm chữ nghĩa vung thừa sức Kém luật từ câu vắt kiệt hơi Già dặn (3) say sưa khuôn thước cổ Trẻ trung mê mẩn kiểu tân thời Hậu sinh gìn giữ không mai một Cũ - mới giao duyên thuận ý trời Laonong Hoahuyen (533) (1) Lí Bạch : Một nhà thơ rất nổi tiếng của TQ (2) Hồ Xuân Hương : Bà chúa thơ nôm của Việt Nam (3) Già dặn : lớp già nhưng trí ruệ còn minh mẫn, giầu kinh nghiệm, yêu mến và có ý thức giữ gìn vốn cổ | Bài 2
( Thơ mộng hơn ) NGUYỆT DẠ Nguyệt dạ, xin thưa chẳng muốn già Mặc ngàn năm tháng cứ trôi qua Trời giăng mây trắng đùa trêu gió Đất ngợp trăng vàng bỡn cợt da Cung quảng Hằng Nga say Ngọc Thố Trần gian sỹ tử đắm hồng hoa Hữu duyên trời đất trào ân ái Chết dưới chân nàng đã có ta. Laonong Hoahuyen (188) Lưu ý: * Xin họa đúng chủ đề, * Số lượng bài họa không hạn chế * Bài nào hay sẽ có bài bình và giải thưởng là 1000 nụ hôn gió của hoa hậu Thế giới quý bà năm 2009 (hehehe ) |
[@more@] Trong Entry mời họa lần trước nhân dịp ngày Nhà giáo Việt nam 20.11 Hoahuyen thât sự bất ngờ vì đã được các bậc cao niên và bạn bè thi hữu gần xa quan tâm tham gia họa bài thơ " TRỌNG TRÁCH TRÊN VAI" Của Hoahuyen ( như Bác Hồ văn Thiện, Anh Luongthephiet, anh Đông Hòa nch, anh hadinhchung, anh phieuvan08, Bác sĩ Tản, anh Võ Ngọc Sơn, Mỵ Duy Sơn, các em Sonata, Nico... và nhiều bé bạn quan tâm khác ) - Entry đó đã có gần 160 cảm nhận và trên 1000 người truy cập ( có nhiều ý kiến tranh luận nhiệt tình như hai anh Đông Hòa và anh phieuvan08...), đó chính là niềm vui, khích lệ động viên to lớn mà các bạn đã giành cho Hoahuyen - Xin chân thành cảm ơn tất cả các bạn gần xa - Lần này Hoahuyen đưa ra một đề tài cũng từng có nhiều ý kiến khác nhau về thơ cũ và thơ mới bằng một bài thơ mời họa như trên và 1 bài nhẹ nhàng- mong nhận được nhiều ý kiến của các bạn:
|
SUY và NGẪM "Nhất tự vi sư" chẳng lỗi thời A còng (1) hiện đại trẻ mê tơi "Cổ nhân bất thức kim thời nguyệt"(2) Xướng họa bây giờ ít kẻ chơi Luân hồi như mốt thay quần áo Hết túm thì loe, váy ngắn dài Đã có thơ điên, văn lủm củm Xoay vần nhật nguyệt cứ lai rai Nếu cổ mà hay sao lại bác ? Tân thời hợp mốt lắm người say Công tâm ủng hộ văn thơ mới Gìn giữ cho đời vốn cổ... hay Lão Nông (1) Thời đại @ (2) Một câu thơ của Lý Bạch trong bài " Bả tửu vấn Nguyệt " |
| Bài họa 1
TUỔI TRẺ CHÍ KHÍ Văn hiến nghìn năm để lại đời Kế thừa tiếp bước chẳng ham chơi Thi đua học giỏi bền dai sức Tranh đấu so tài cứng cáp hơi Phú quý giàu sang nào cậy thế Công thành danh toại há trông thời Tiếng thơm muôn thuở rền sông núi Ngẩng mặt hiên ngang giữa đất Trời Bs.Tản Học trò trường thuốc ___________________ Bài họa 2 CHỮ NGHĨA Thần Siêu thánh Quát hiến cho đời Nhiều áng hùng văn đâu để chơi Chữ nghĩa chân dân khai mở sắc Tấm lòng bảo quốc đến tàn hơi Khuôn vàng thước ngọc không dây mực Khí phách trượng phu chẳng lạc thời Bút tả thanh thiên soi hậu thế Thanh gươm đâu tá chém ngang trời 26-11-2009 Hồ Văn Thiện | _____________________
Bài họa 1 Loạn Trăng (thủ vỹ-thuận nghịch độc) xuôi Trăng viếng mộng khuya lạc bóng già Lững lờ sao hạ giấc tìm qua Hằng thêm gió loạn mây huyền sắc Níu khẽ trời say lạnh tím da Lăn chậm giọt buồn đêm khóc bạn Nghẹn thầm môi oán lệ sầu hoa Đằng sương khói ảo mơ cuồng vọng Trăng đón muộn sầu gửi đến ta ngược: Ta đến gửi sầu muộn đón trăng Vọng cuồng mơ ảo khói sương đằng Hoa sầu lệ oán môi thầm nghẹn Bạn khóc đêm buồn giọt chậm lăn Da tím lạnh say trời khẽ níu Sắc huyền mây loạn gió thêm hằng Qua tìm giấc hạ sao lờ lững Già bóng lạc khuya mộng viếng trăng đông hòa Nguyễn Chí Hiệp 26.11.2009 Thật sự đáng nể khả năng phản xạ thơ Đường cực nhanh của anh Đông Hòa |
| _____________________
Bài họa 3 CÙNG GÓP SỨC Công thành danh toại hiến cho đời Kiến thức cao cầu chẳng dễ chơi Lanh lợi thông minh cần nhã nhặn Tài cao trí lớn há cầm hơi Người già cố thủ mau hòa nhập Tuổi trẻ tiên phong cải cách thời Rạng rỡ non sông cùng góp sức Tương lai Tổ quốc hợp lòng trời Viết bởi hadinhchung 26 Nov 2009, 17:07 | _______________________
Bài 2 CHỊ HẰNG THỜI NAY Chị Hằng năn nỉ Bác Trăng già Canh đón phi thuyền lúc vút qua Tranh thủ quá giang đi uốn tóc Sẵn thời xuống phố để căng da Xong rồi vô shop mua giầy bốt Tiện thể ra đường sắm váy hoa Ở riết cung trăng buồn chán ngắt Chỉ mong có Bạn tám cùng ta Học trò trường thuốc Viết bởi Bs.Tản |
| __________________
Bài họa 4 Thanh Bình Đã thấy yên tâm giữa cuộc đời Nơi nơi khắp cả được vui chơi Tây Đô về ngắm trăng xuôi bóng Bình Định đến thăm suối thả hơi Thương cảnh thu xưa đêm giải hạn Nhớ ngày hạ trước buổi giao thời Năm dài nỗi khổ nay tan hết Lại đón mùa xuân pháo ngập trời đông hòa Nguyễn Chí Hiệp 26.11.2009 | _______________________
Bài họa 3 ĐỘC ẨM THƠ TA Trăng khuya thủ thỉ bóng tre già Mờ tỏ cho nhau thoảng dáng qua Gió lặng im lìm lay kẽ lá Mây bay tan tác hở làn da Thu về lồng lộng mơ người đẹp Xuân đến tuơi nồng thắm sắc hoa Trời đất xe duyên cùng Nguyệt Dạ Ôm nàng độc ẩm nhắm thơ ta... Viết bởi hadinhchung 26 Nov 2009, 21:41 |
 | |
Bài họa 4
|
Kính thưa tất cả các bạn yêu thơ văn nói chung và yêu thể loại thơ Đường Luật nói riêng Hoahuyen đã đọc tất cả các bài họa của các bạn gửi về và xin sơ kết ( tạm gọi là đợt 1 ) Hoahuyen nhận thấy: 1. Tuy có sôi nổi thật nhưng chỉ tập trung vào 1 số người ( như Bác Hồ văn Thiện, Anh Luongthephiet, anh Đông Hòa, anh hadinhchung, anh phieuvan08, Bác sĩ Tản, anh Võ Ngọc Sơn, Mỵ Duy Sơn, Sonata, Nico... ) chơi loại thơ này tức vẫn chỉ "đếm trên đầu ngón tay" 2. Một số bài có nhiều ý, tứ hay nhưng cũng có bài sai chủ đề và còn "sạn". Cho đến thời điểm này Hoahuyen đánh giá cao ( theo ý kiến rất riêng ) Bài của bác Hồ Văn Thiện và BS. Tản 3.Đặc biệt anh Đông Hòa có khả năng phản xạ thơ đường nhanh ( kể cả thuận nghịch độc là loại khó nhai không dễ gì ai cũng làm được nagy nhưng với ĐH chẳng khác gì "người bị ma nhập" ) Bài của bác Hồ Văn Thiện Bài họa 2
Thần Siêu thánh Quát hiến cho đời
26-11-2009
đọc nghe sang sảng như lời hịch truyền Bài của BS.Tản Bài họa 1
Văn hiến nghìn năm để lại đời
Bs.Tản
@ và đây là bài mà Hoahuyen thật sự đáng nể khả năng phản xạ thơ Đường cực nhanh của anh Đông Hòa ( nhưng bài này chỉ mang ý nghĩa thù tạc là chính, thông điệp gửi đến người chưa có gì lớn... ) Bài họa 1
xuôi
ngược:
đông hòa
Hoahuyen hy vọng sẽ còn tiếp tục nhận được các bài họa khác biết đâu còn hay hơn |
Vài nhận định về sự đối câu trong thơ Đường Luật Phạm Doanh
Có những ý kiến cho rằng 2 cặp câu 3,4 và 5,6 của thơ Đường Luật phải đối một cách tuyệt đối, nghĩa là từng chữ câu trên thuộc tự loại nào thì chữ cùng vị trí trong câu dưới cũng phải đúng tự loại đó .
Nhiều tác giả chú trọng quá nhiều vào hình thức đối của thơ Đường nên gò từng chữ miễn sao cho đúng luật hiểu theo cái nhìn chật hẹp, nên viết những câu đối thật chặt chẽ về hình thức mà trống rỗng về nội dung cũng như gượng ép trong cách dùng chữ.
Họ có thể cho những câu như sau là hay vì chỉnh trong vấn đề đối:
Chàng trai trước cửa đứng lau xe
Cô gái sau sân ngồi rửa bát
Đối trong thơ Đường Luật là đối ý trước tiên rồi mới đến đối tự loại. Và đối từng cụm từ chứ không phải từng chữ. Ý tưởng nghèo nàn, chữ dùng thô thiển thì dù có đối chỉnh cách mấy cũng không có chút giá trị nào, loại Đường Luật nặng về hình thức này giống như 1 chiếc hộp gỗ thật vuông vức thật thẳng góc cạnh nhưng gỗ là gỗ tạp và chứa đựng trong lòng nó nội dung nghèo nàn. Sao bằng được một chiếc hộp gỗ góc cạnh có thể không thẳng hoàn toàn nhưng là gỗ quý và chứa đựng món hay vật lạ.
Ngay cả trước đây hơn một thế kỷ các nhà Nho nổi tiếng như Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến sống trong thời đại từ chương, gò bó về luật thơ, đi thi chỉ cần sai một chút là hỏng mà cụ đậu đầu cả 3 kỳ thi Hương, Hội và Đình. Bậc Trạng Nguyên như thế mà còn không cố chấp về luật đối trong thơ ĐL thì chúng ta trong quan niệm phóng khoáng ngày nay lại cố bám vào từng chữ hay sao. Có khi còn bắt lỗi là cùng là động từ nhưng transitive verb (cần túc từ) không được đối với intransitive verb (không cần túc từ) hay trạng từ chỉ thời gian không đi với trạng từ chỉ không gian, 1 câu là câu hỏi thì câu kia cũng phải là câu hỏi.
Sau đây là các thí dụ của bất chấp luật đối cứng ngắc của Yên Đổ Nguyễn Khuyến, ông bất chấp chứ không phải ông không biết luật.
Thu Vịnh
Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao,
Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu.
Nước biếc trông như tầng khói phủ
Song thưa để mặc ánh trăng vào.
Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,
Một tiếng trên không ngỗng nước nào ?
Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,
Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào.
Với những ý kiến chấp nê thì năm ngoái,không đối với nước nào ?
"flower of yesteryear" không đối với "goose of which country"?
Thu Điếu
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo,
Tựa gối, buông cần lâu chẳng được.
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
Nếu "hơi" đi với làn là danh từ kép thì khác với "sẽ" là trạng từ, còn nếu hơi là trạng từ để đối thì chữ làn đứng trơ trọi.
Rõ ràng ở đây là đấu ý, đối cả câu chứ không phải từng chữ. (1)
Tự Thuật
Tháng ngày thấm thoát tựa chim bay,
Ông ngẫm mình ông, nghĩ cũng hay.
Tóc bạc bao giờ không biết nhỉ ?
Răng long ngày trước hãy còn đây.
Câu thơ được chửa, thưa rằng được,
Chén rượu say rồi, nói chửa say.
Kẻ ở trên đời lo lắng cả,
Nghĩ ra ông sợ cái ông này.
Tương tự như thế ngay cả 2 cụm từ màu xanh ở trên cũng không cùng tự loại đừng nói gì từng chữ trong nó.
Vịnh Tiến Sĩ Giấy
Rõ chú hoa man (1) khéo vẽ trò,
Bỡn ông mà lại dứ thằng cu.
Mày râu mặt đó chừng bao tuổi,
Giấy má nhà bay đáng mấy xu ?
Bán tiếng mua danh thây lũ trẻ,
Bảng vàng bia đá vẫn nghìn thu.
Hỏi ai muốn ước cho con cháu,
Nghĩ lại đời xưa mấy kiếp tu.
Ví dụ này càng cho thấy cái "không đối" theo như những lập trường cố chấp, Bán và mua trong câu trên là động từ còn Bảng và bia là danh từ; ngay cả tiếng và danh là danh từ cũng không đối với vàng và đá là tĩnh từ. Nhưng đối là đối cả ý, cả câu chứ làm sao mà Nguyễn Khuyến không biết luật được. Cái luật mà người ta khăng khăng bám vào chỉ là cái cố chấp vô lối thôi. Dĩ nhiên là nếu mình muốn đối tuyệt đối thì cũng không sao, nhưng mang lập trường đó mà phê bình thơ người khác một cách hàm hồ thì thật là thiển cận biết bao.
Ở đây không phải là người không làm nổi câu đối nên nguỵ biện, chỉ là thấy những người học được một số luật rồi bám vào đó coi như là kinh điển tuyệt đối đúng là biết một mà chẳng biết hai. Chính họ là những người hay sửa sai và chê bai người khác là làm thơ sai luật vì đối không chỉnh.
Không phải chỉ mình Nguyễn Khuyến mới "thất luật", 2 câu sau đây của Tú Xương cũng sẽ không làm vừa lòng các vị bảo hoàng hơn vua:
Chí cha chí chát khua giày dép,
Ðen thủi đen thui cũng lụa là.
Khua là động từ có đi với cũng là trạng từ không? Thưa được vì
đối ý, đối câu mà hay thì từng chữ một không cần đúng.
Ra đường đáng giá người trinh thục
Trong bụng sao mà những gió trăng,
Người và những trong con mắt của người cố chấp thì chắc chắn là không đối rồi.
Và hãy đọc Nguyễn công Trứ
Tự cao
Trời đất cho ta một cái tài
Giắt lưng dành để tháng ngày chơi
Dở duyên với rượu khôn từng chén
Trót nợ làm thơ phải thuộc bài
Cờ sẵn bàn son xe ngựa đó
Ðàn còn phiếm trúc tính tình đây
Ai say ai tỉnh ai thua được
Ta mặc ta mà ai mặc ai
Nguyễn Công Trứ
Cả hai cặp 3,4 và 5,6 đều không đối từng chữ . Nếu khăng khăng thì hoá Nguyễn công Trứ không biết luật sao ?, "từng chén" chắc chắn không đối với "thuộc bài" và "xe ngựa" không cùng tự loại với "tính tình" , đó là chưa kể "với" versus "làm" . Nhà Nho như Nguyễn công Trứ há lại phạm 3 lần lỗi trong bốn câu hay sao ?
Ra đường đáng giá người trinh thục
Trong bụng sao mà những gió trăng,
"Người" và "những" trong con mắt của người cố chấp thì chắc chắn là không đối rồi.
Hay là bài thơ nổi tiếng của vua Lê Thánh Tông
Đề Miếu Bà
Nghi ngút đầu ghềnh tỏa khói hương,
Miếu ai như miếu vợ chàng Trương.
Ngọn đèn dầu tắt đừng nghe trẻ,
Làn nước chi cho lụy đến nàng.
Chứng quả có đôi vầng nhật nguyệt,
Giải oan chi mượn đến đàn tràng.
Qua đây mới biết nguồn cơn ấy,
Khá trách chàng Trương khéo phũ phàng...
Chúng ta thấy rõ ràng là trong hai cặp đối nhau, không phải tất cả các chữ cùng vị trí đều cùng tự loại cả, (tắt / cho), (đừng / lụy) , (nghe / đến) , (đôi / mượn), (vầng / đến) ngay cả (nhật nguyệt / đàn tràng) hay (trẻ / nàng) đều không đối theo quan niệm cứng ngắt hẹp hòi. Nếu bắt lỗi thì 4 câu của vua Lê Thánh Tông trong bài thơ truyền tụng lại đã phạm 6, 7 lỗi. Nhà vua là người uyên bác lại đứng đầu một thi đàn chẳng lẽ không biết luật.
Những sự phóng khoáng không để bị quy luật hạn hẹp của sự đối gò bó mình được thấy trong rất nhiều nhà thơ cổ xưa và hiện đại.
Những người hay phán xét thơ người khác qua lăng kính đó thì chỉ tìm xem đối từng chữ mà không thấy được những vần thơ có giá trị.
Tóm lại đối chỉ là 1 khía cạnh hình thức của thơ ĐL, mà ý tưởng, vần điệu và từ ngữ là những khía cạnh khác. Đáng giá một bài thơ ĐL không phải là trước tiên nhìn coi từng chữ có đúng tự loại hay không mà là âm điệu có êm đềm, thánh thót hay trầm bỗng, ý tưởng đặc sắc và từ ngữ trong sáng hay độc đáo và nhất là cả bài thơ có để lại cho người đọc một ấn tượng một rung động nào không.
Không lẽ
Ban ngày chó sủa trên đầu phố
Buổi tối mèo kêu dưới cuối phường
ngày/tối chó/mèo sủa/kêu trên/dưới phố/phường
là câu đối tuyệt hảo hay sao?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét